Voordat ik mijn helden toespreek, moet ik terugdenken aan een moment, lang geleden. Ik was ongeveer even oud als zij, net zo zenuwachtig als zij nu zijn en mocht mee met mijn vader. Hij was destijds ijsmeester van de Friesche Elf Steden. Die dag ontmoette ik Mart Smeets, DE Mart Smeets. Zoals ik nu weet, is hij de meest gemakkelijk pratende man van Nederland. En deze man stelde ik - stikzenuwachtig - de vraag of hij wel eens zenuwachtig was. “Nee”, zei hij tot mijn stomme verbazing.

Vanmiddag mag ik deze gespannen jongeren een hart onder de riem steken. En dat doe ik graag. Ik vind het namelijk fantastisch wat ze gaan doen en dat zeg ik ook. Ik stel ze op hun gemak en vertel ze dat ik weet dat het hen gaat lukken om gezonder te leven. En hun doel te bereiken. Waarom ik hier zo zeker van ben? Omdat Klaver 4, het project waaraan deze jongeren gaan meedoen, uniek en anders is. Het is de Leidse oplossing voor een wereldprobleem.

De vier blaadjes van de klaver

Dit jaar is vanuit het gedachtegoed van Jongeren op Gezond Gewicht een samenwerking gestart tussen Zorg en Zekerheid, de lokale GGD, het MBO Rijnland en de Hogeschool Leiden. De 12 dappere jongeren die voor me zitten, zijn én gemotiveerd én hebben steun van thuis: de  belangrijkste voorwaarden voor succes. Ze leren vandaag hun begeleiders kennen. Dit schooljaar zullen ze tweemaal per week afspreken met twee studenten: een ondersteunt hen bij het bewegen en sporten. De ander begeleidt hen in de gewoonteverandering, helpt terugval te voorkomen en door te zetten. Ook de ouders worden actief betrokken.  

De vierde teamgenoot die de jongeren vandaag leren kennen, het vierde blaadje van de klaver, is ……. een andere, ook deelnemende jongere!  Samen zijn ze elkaars buddy. We zijn er namelijk van overtuigd dat we de jongeren niet moeten benaderen als een probleem, maar juist als oplossing: ze kunnen elkaars voorbeeld zijn, elkaar ondersteunen en motiveren.   

Elk team maakt hun eigen plan. Er is volop ruimte voor ideeën van de jongeren zelf over wat zij anders gaan doen: thuis, op school en in de wijk. De nieuwe, gezonde gewoontes moeten immers wel bij je passen. Alleen dan kun je nieuw gedrag aanleren en vasthouden. Niet met een big bang maar geleidelijk veranderen. Dan raken de jongeren kilo’s kwijt op een manier die vol te houden en blijvend is.

Gedragsverandering

Vooraf vond ik het al een prachtig idee om studenten stage te laten lopen in Klaver 4. Maar wat ik vandaag zie, overtreft al mijn verwachtingen. De studenten zijn gedreven en enthousiast om zich aan hun nieuwe taak te wijden. Ze nemen de tijd om de jongeren echt te ontmoeten. Het is prachtig om te zien hoe de teams met elkaar kennismaken. En hoe het klikt.  

Het enthousiasme van de studenten komt trouwens niet uit de lucht vallen. Ze zijn al een paar weken in training bij Anja Vollering. Anja  leidt dit project en heeft zich als GZ psycholoog gespecialiseerd in gewoonteverandering. Altijd op zoek naar nieuwe - wetenschappelijk ondersteunde – methoden weet ze deze vervolgens praktisch toe te passen. Zoals nu, met Klaver 4.

Vallen en weer opstaan

Maar: een project als dit mag nog zo goed zijn opgezet en nog zo goed worden uitgevoerd, het blijft heel lastig om je gedrag te veranderen. Uiteindelijk is het aan de jongeren zelf of ze hun doel gaan bereiken. En er zijn zoveel verleidingen. Daarom geef ik iedereen vandaag ook  mee dat fouten maken mag. Vallen en weer opstaan. Elke dag is er weer een nieuwe kans op deze lange, lange weg. 

We nemen lachend afscheid van elkaar en ik wens iedereen heel veel succes. In juni 2018 zien we elkaar weer, hier bij Zorg en Zekerheid. Dan zijn de jongeren aan het woord. Ik ben heel benieuwd. Doen ze allemaal nog mee? Hoe is het ze vergaan? Kunnen we Klaver 4 ook in andere steden inzetten?

Zit u - net als ik - op het puntje van uw stoel, of bent u juist sceptisch over dit project? Laat het ons weten. Mijn helden en hun begeleiders zijn te volgen via de Facebook pagina ‘Klaver 4’.

Jan Kroes
Divisiemanager Zorg