Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid

Wetenschappelijk stress aanpakken door het meten van je HRV

Wat is HRV? En hoe kan ik dit gebruiken om beter te worden?

De heart rate variability (HRV) is de variatie in tijd tussen twee opeenvolgende hartslagen. Het lichaam heeft een zenuwstelsel dat veel functies aanstuurt zonder dat wij daar bewust van zijn. Hartslag, ademhaling, ontlasting, zweten en spijsvertering zijn daar enkele voorbeelden van. Dit zenuwstelsel heet het autonome zenuwstelsel en bestaat uit twee delen: De sympaticus en de parasympaticus.

Sympaticus

De sympaticus is het deel dat we kunnen vergelijken met het gaspedaal van een auto, ook wel de vecht/vluchtstand. Als de sympaticus geactiveerd wordt, gaat je ademhaling sneller, je hartslag gaat omhoog, je doorbloeding stagneert en je spijsvertering stopt. Er komt adrenaline vrij met als doel pijn en vermoeidheid -tijdelijk- niet of minder te voelen. Vroeger was dit zinvol bij levensgevaarlijke situaties. We zagen een sabeltandtijger en we werden bang. Het sympatische deel werd geactiveerd (adrenaline) waardoor wij lichamelijk fitter worden en geestelijk scherper. Zo kunnen wij vluchten voor gevaar.

Als het gevaar was geweken, kwamen wij zittend aan een beek van de schrik bij, deden we een powernap naast cavemen or woman, zodat het sympatische deel weer gedeactiveerd kon worden.

In onze huidige samenleving wordt de sympaticus geactiveerd bij stress, verdriet, trauma’s en zorgen en bij levensgevaarlijke situaties. Deze situaties kunnen echter veel langer aanhouden dan de vlucht voor het tijdelijke gevaar van onze voorvaderen. Hierdoor wordt ons lichaam veel langer blootgesteld aan “gevaar” en blijft te lang geactiveerd in de vecht/vluchtstand, zonder dat herstel van het lichaam en de energievoorraden de kans krijgen. Hierdoor ontstaat o.a. vermoeidheid en andere gezondheidsklachten.

Parasympaticus

De parasympaticus is het deel dat we kunnen vergelijken met het rempedaal van een auto, de ruststand. Als de parasympaticus geactiveerd wordt, gaat de ademhaling langzamer en minder diep, de hartslag daalt, de doorbloeding komt op gang, evenals de spijsvertering. De parasympaticus is belangrijk bij herstel, rust en aanvullen van energievoorraden.

Sympaticus en Parasympaticus uit balans

Als het gaspedaal continu wordt ingetrapt en het lichaam geen gelegenheid krijgt zich te herstellen, draait de sympaticus overuren en is de parasympaticus nauwelijks actief. Als de balans tussen de sympaticus en de parasympaticus langdurig verstoord is, zal dat veel klachten kunnen veroorzaken. Enkele klachten: vermoeidheid, concentratieproblemen, gejaagdheid, overal tegenop zien, hartkloppingen, duizeligheid. Je kunt deze lichamelijke reactie afleiden uit de HRV en dat is meetbaar.

HRV meten en beïnvloeden

Je kunt je HRV zelf eenvoudig thuis meten met een app en een hartslagband die je koppelt aan je telefoon. Je hart is de kern (het hart 😉) van alles, dus door dagelijks je hartslag te meten weet je jouw vorm van de dag en je dat beïnvloeden door ademhaling. Daarom is het meten van je ademhaling zo ontzettend belangrijk! Als de HRV inderdaad aangeeft dat de balans tussen het gaspedaal en het rempedaal een disbalans is, dan kun je met je gedachten en ademhalingsoefeningen van een Healthy Crew coach deze corrigeren. Bij veel oefening zal het lichaam onbewust de goede balans weer oppakken.

Bron: Healthy Crew