9 / 20
GeZZond 36 | maart 2016
9
70%
van de Neder-
landers willen als
het einde nabij is
graag thuis sterven, echter slechts
30% overlijdt thuis. Soms kan het niet
anders, maar vaker wel.
Miranda Heemskerk is palliatief
verpleegkundige in het palliatieve
team van het Alrijne Ziekenhuis. Zij
kan zowel door patiënten als door
artsen geraadpleegd worden wan-
neer een terminale patiënt vanuit
het Alrijne Ziekenhuis naar huis, naar
een hospice of naar een verpleeghuis
gaat. Miranda: ‘Ik stimuleer de patiënt
zelf de regie te nemen. Dit begint met
het durven nadenken over de laatste
periode. Daarbij geldt dat er veel
meer kan dan je denkt.’
Openhartig spreken
‘Als de arts eenmaal duidelijk heeft
uitgesproken dat behandeling in het
ziekenhuis niet leidt tot genezing, dan
kunnen zorgverleners samen met de
patiënt openhartig spreken over de
plek waar de patiënt de laatste peri-
ode van het leven wil verblijven. Maar
dan moet de zorg op de plek waar
de patiënt heen gaat, bijvoorbeeld
thuis, goed geregeld zijn. Er moeten
Op weg naar
een beter einde
De meeste mensen willen, als het zover is, graag thuis in hun eigen
vertrouwde omgeving sterven. Helaas gebeurt dit vaak niet. Dat kan
anders, vinden zowel Zorg en Zekerheid als zorgprofessionals. En dus
werken ze gezamenlijk aan verbeterde palliatieve zorg.
duidelijke afspraken worden gemaakt
over welke behandelingen of ingrepen
een patiënt wel en niet wil. Ik denk
samen met de patiënt ook alvast na
over eventuele ‘panieksituaties’ die
kunnen ontstaan, zoals een onver-
wachte ziekenhuisopname. De meeste
onverwachte ziekenhuisopnames van
terminale patiënten vinden ’s nachts
en in het weekend plaats. Wanneer
er goede afspraken zijn gemaakt, die
duidelijk raadpleegbaar zijn in het pa-
tiëntendossier, kan elke zorgverlener
op elk moment rekening houden met
de wensen van de patiënt. Daarbij
moet duidelijk zijn voor de patiënt bij
welke zorgverlener hij of zij met welke
vragen terecht kan, zodat je eventuele
paniek kunt voorkomen.’
Goede palliatieve zorg (de zorg voor
mensen die ongeneeslijk ziek zijn
en nog minder dan een jaar te leven
hebben) valt of staat dus met goede
afspraken. De zorg is bedoeld om het
lijden zoveel mogelijk te verminderen,
en om de patiënt nog te laten genie-
ten van het leven, voor zover dat nog
mogelijk is.
Gedeelde zorg
Palliatieve zorg is bij uitstek gedeelde
zorg. Een team van hulpverleners
staat rond de patiënt, zoals de
huisarts, de verpleegkundige, andere
zorgprofessionals, en de vrijwilliger
en de mantelzorger. ‘Palliatieve zorg
kan heel goed thuis geboden worden,
als het goed is geregeld. De huisarts
en thuiszorg kunnen professionele
zorg aan huis bieden, van eenvou-
dige verzorging tot gespecialiseerde
(terminale) verpleging’, aldus Miranda.
Er zijn steeds meer (technische)
mogelijkheden waardoor zorg thuis
mogelijk is, zoals de inzet van een
zuurstofapparaat en morfinepomp.
Uit onderzoek blijkt dat investering in
goede palliatieve zorg de kwaliteit van
zorg enorm verbetert. Mede daarom
Jenny:
‘Het is belang-
rijk laatste
wensen uit
te spreken’
FOTOGRAFIE Erik Buis