Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid

Katwijk maakt vaart met virtuele zorg

Nieuws

Zorg en Zekerheid vindt het belangrijk dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Ook als ze zorg nodig hebben. “In je eigen omgeving leef je langer en gelukkiger”, zegt inkoper Hein Tacken. ‘Omdat de vraag groeit en het personeel schaars is, kijken we samen met zorgverleners hoe mensen thuis zorg kunnen krijgen.” Dat kan bijvoorbeeld met virtuele zorg. Het maakt de formele zorg persoonlijker en effectiever en geeft mensen een gevoel van veiligheid en eigen regie. Drie Katwijkse zorgaanbieders en twee enthousiaste ‘gebruikers’ delen hun ervaringen.

Sfeerbeeld

Het begon met beeldbellen en werd al snel beeldzorg. Zorgorganisatie Marente heeft er inmiddels een speciaal team voor ingericht. “Beeldzorg is snel en efficiënt”, lacht regiomanager Karin Nijboer. “Het zorgt ervoor dat mensen zich thuis beter voelen en merken dat ze nog veel zelf kunnen. Een mooie aanvulling op de thuiszorg die Marente biedt. Bij ons maken er al 145 mensen gebruik van.”

Domotica

Bij Curadomi, een andere zorgaanbieder in Katwijk, ligt de focus op de zogenoemde domotica. Een van de cliënten, de 90-jarige meneer Hoek, laat trots zijn gps-alarm en slimme horloge zien. “Het houdt in de gaten hoeveel ik beweeg en slaap. Een mooie ontwikkeling, die mijn leven een stukje veiliger maakt.”

Meneer Hoek woont nog zelfstandig. Ruim een jaar geleden zakte hij op straat in elkaar. “Vanaf dat moment heb ik dat alarm”, vertelt hij. “Het heeft valdetectie en werkt in binnen en buiten. Mocht ik vallen, dan krijgt mijn zoon meteen een melding. Sindsdien durf ik weer met een gerust hart naar buiten.”

Op afstand

Het zorghorloge kreeg meneer Hoek zes maanden geleden. “Het verzamelt continu informatie over slaapgedrag en -kwaliteit, lichaamsactiviteit en beweging”, legt teamcoördinator Nicoline Kraijenoord van Curadomi uit. “Dat hoeven wij niet meer handmatig bij te houden, door vragen te stellen of metingen te doen. Nu kunnen we op afstand de gezondheid in de gaten houden.”

Ook verzorgende Individuele Gezondheid (IG) Daphne Hoek vindt virtuele thuiszorg een aanwinst. “‘Ik werk al ruim zeven jaar bij Curadomi”, vertelt ze. “Het is leuk om mensen te stimuleren langer zelfstandig te blijven. Daar kunnen slimme apparaten goed bij helpen. En ze maken mijn werk interessanter.”

Koudwatervrees

Daphne merkt dat virtuele thuiszorg in Katwijk nog niet zo bekend is. “Veel cliënten zeggen bij voorbaat ‘nee’ als we voorstellen iets nieuws te proberen”, zegt ze. “Ze vinden het nieuwe niet prettig of zijn bang voor de verandering. Gelukkig ziet de mantelzorger of een (klein)kind het vaak wel zitten. Mijn ervaring is dat de (groot)ouders het dan ook willen proberen.”

Marente merkt soms wat koudwatervrees bij huisartsen, ziekenhuizen en welzijnsorganisaties. “Er wordt eerst gevraagd of een wijkteam ruimte heeft voor zorg”, vertelt regiomanager Karin Nijboer. “Als die er niet is, wordt pas naar virtuele zorg gekeken.” Al heeft de coronapandemie laten zien dat andere huisartsen nu al de voordelen zien. Zo heeft Marente thuis zorg geleverd aan coronapatiënten, via beeldbellen. Ook hebben zij goede ervaringen met de virtuele ondersteuning van diabetespatiënten.

Van huis naar thuis

Een derde Katwijkse zorgaanbieder, dsv|verzorgd leven, maakt in haar verpleeghuiszorg gebruik van gps-tracking en ‘floor in motion’; die ‘ziet’ of iemand valt of alleen uit bed stapt. Manager Dineke Grutter zet zich in om deze stap ook in de thuiszorg mogelijk te maken. “In onze huizen gebruiken we verder een speciale tablet om op een veilige manier met familie te videobellen. We zijn in gesprek met diverse leveranciers en werken aan een integrale visie. Aan de hand van de uitkomsten van data-analyse en beschikbare mogelijkheden besluiten we welke toepassingen het beste aansluiten op hedendaagse zorgvragen; thuis en in onze verpleeghuizen.”

Uitproberen

Voor het uitzoeken en -proberen van de slimme apparaten nemen ze bij Curadomi alle tijd. “Het is belangrijk dat mensen zelf de voordelen ervaren”, weet Daphne. “We geven niet iedereen dezelfde spullen, maar kijken samen waar iemand baat bij heeft. En wat mensen prettig vinden.”

Meneer Ouwehand, een 88-jarige Katwijker, gebruikt, net als meneer Hoek, het zorghorloge. Daarnaast kreeg hij van Curadomi een slim apparaat voor zijn medicijnen. Die zou hem helpen de juiste pillen op het juiste moment in te nemen. “Ik heb het een paar maanden geprobeerd”, vertelt hij. “Alleen liepen de zakjes steeds vast. Dan moest er weer iemand langskomen. Niet handig, dus daar ben ik mee gestopt.”

Vanzelf

Het grootste voordeel van het slimme horloge is volgens meneer Ouwehand dat zijn schoondochter meekijkt. “Dat gaat allemaal vanzelf”, lacht hij. “Als zij een melding krijgt, belt ze of er iets aan de hand is. Ik kan zelf ook op de alarmknop drukken, als dat nodig is. Het werkt allemaal heel gemakkelijk. Het enige wat ik hoef te doen, is het horloge een keer paar maand een nachtje opladen.”

Slimme sensoren

Naast het zorghorloge biedt Curadomi sensoren in de woning die bijvoorbeeld meten hoe vaak een besteklade wordt geopend. “Zo kun je in de gaten houden of mensen voldoende eten”, vertelt teamcoördinator Nicoline Kraijenoord. “Of de sensor meet hoe vaak de toiletdeur opengaat, zodat je proactief een blaasontsteking kunt detecteren.” Verder zijn er slimme apparaten als een weegschaal en bloeddrukmeter die inzicht in de gezondheid geven. Daarnaast kunnen mensen, net als bij Marente en dsv|wonen beeldbellen. “Dat helpt ook tegen eenzaamheid.”

Evaluatie

De cliënten van Lelie zorggroep, waar Curadomi onderdeel van is, zijn blij met de virtuele thuiszorg. “We zijn na een proef in 2020 gestart met virtuele thuiszorg”, vervolgt Nicoline. ‘Dit heeft een positief effect op de zelfstandigheid van mensen. Uit onderzoek blijkt dat we dankzij virtuele thuiszorg met hetzelfde aantal medewerkers meer cliënten kunnen helpen die meer welzijn ervaren.  Het geeft vertrouwen in het eigen lichaam en eigen kunnen. We zien bijvoorbeeld dat mensen weer zelf dingen durven te doen, zoals douchen. Dat geeft hen regie over hun leven, want ze zijn niet afhankelijk van het moment waarop de thuiszorg langskomt.”

Het zorgpersoneel merkt dat er bij virtuele thuiszorg minder of kortere zorgmomenten nodig zijn. “De slimme apparaten die bijvoorbeeld helpen met de medicatie-inname en -afgifte leveren mij extra tijd op”, zegt verzorgende IG Daphne. “Die kan ik aan andere cliënten besteden. Daarnaast kunnen we data direct delen met de huisarts, wat mij telefoontjes en afstemmingstijd bespaart.”

Effectief en persoonlijk

Daphne en Nicoline van Curadomi benadrukken dat virtuele thuiszorg altijd een aanvulling is op de formele zorg. “Iedereen krijgt nog steeds dagelijks of meerdere malen per week iemand van Curadomi over de vloer”, vertellen ze. “Het echte contact en de formele zorg blijven nodig. De tijd die je thuis met elkaar doorbrengt, is nu alleen effectiever en persoonlijker.”

Samenwerken

Marente en dsv|verzorgd leven kijken met belangstelling naar de stappen van Curadomi. “Zorgtechnologie draagt wat ons betreft echt bij aan het ondervangen van personeelstekort”, besluit Dineke Grutter van dsv|verzorgd leven. “Het vraagt echter om investeringen op korte termijn, waarvan de terugverdientijd onzeker is. Samenwerking met regionale partners en ervaringen met elkaar delen kunnen hierin een oplossing bieden. Het voorkomt ook dat we allemaal zelf het wiel moet uitvinden.”

Meer informatie: kijk op de websites van Curadomi, Marente en Dsv|verzorgdleven