Verslag Raad van Bestuur

Dit heeft tijdelijk geleid tot langere doorlooptijden in een aantal administratieve processen en beantwoording van klantvragen. Met inzet van de gehele organisatie lukte het de dienstverlening in het vierde kwartaal weer te herstellen.

De eindejaarscampagne stond in het teken van de verlaging van de maximale wettelijke collectiviteitskorting. Deze ging van 10 naar 5 procent. Zorg en Zekerheid heeft een hoog percentage collectief verzekerden, waardoor de korting voor een groot aantal klanten werd verlaagd. Doordat wij de brutopremie konden verlagen, bleef de impact voor verzekerden beperkt. Ondanks de tijdelijke achterstanden bij de dienstverlening en de aanpassingen in de kortingen was de uitstroom van verzekerden wederom relatief laag. Net als in voorgaande jaren was deze lager dan het landelijk gemiddelde. Helaas bleef de aanwas van nieuwe verzekerden wat achter, waardoor de campagne met een verlies van ruim 3.000 verzekerden eindigde. Het verlies is voor het grootste gedeelte gerealiseerd buiten ons werkgebied, onder andere door het afscheid van twee collectiviteiten.

Eind 2019 leverde Zorg en Zekerheid een nieuw Businessplan op, met als belangrijke thema’s ‘Focus op de regio’ en ‘Positieve Gezondheid’. Op basis van dit businessplan en onze sterke uitgangspositie (financieel gezond en sterk verankerd in de regio met een trouwe klantenbasis) hebben wij er veel vertrouwen in dat wij de toegevoegde waarde voor onze verzekerden de komende jaren verder uitbouwen en een groei in de regio kunnen realiseren.

Zorginkoop

Zorg en Zekerheid werkt onder de naam VRZ op diverse fronten samen met zorgverzekeraars Eno en ONVZ. In de zomer van 2019 is besloten de gezamenlijke zorginkoop binnen de VRZ te beëindigen. De behoefte om zelf de zorg in te kopen, zelf verantwoordelijkheid te nemen gezien de grote impact op de premie, leidde tot dit besluit. De zorginkoop 2020 was het laatste gezamenlijke zorginkoopjaar. De zorgverzekeraars binnen de VRZ zetten wel op andere terreinen hun samenwerking voort.

Landelijk is afgesproken dat er regiobeelden worden gemaakt. Het doel is voor iedere regio de fricties in kaart te brengen, voor de korte en lange termijn. De regiobeelden onderstrepen dat iedere regio uniek is en dat regionale problemen om regionale oplossingen vragen.

In de regio Zuid-Holland Noord heeft Zorg en Zekerheid het voortouw genomen, in samenwerking met regionale zorgorganisaties. Gezamenlijk is besloten het thema kwetsbare ouderen centraal te stellen. Ook wordt de spoedzorg onderzocht en toekomstbestendig gemaakt. Zorg en Zekerheid is daarnaast betrokken bij de regiobeelden voor Amstelland en Haarlemmermeer.

Wij werkten in 2019 verder aan de versteviging van de positie van Ziekenhuis Amstelland. Met het Amsterdam UMC sloten wij een samenwerkingsovereenkomst. Hierdoor kon een deel van de niet-complexe zorg worden overgeheveld naar het Ziekenhuis Amstelland. Dit was een van de bouwstenen van het herstelplan uit 2018.

Mensen mogen zo min mogelijk merken van financiële schotten tussen gemeente, zorgverzekeraar en zorgkantoor. Daarom sloot Zorg en Zekerheid in 2019 verschillende convenanten met gemeenten om de samenwerking te verbeteren op het gebied van de driehoek WMO, Wlz en Zvw. Met name op terreinen van de ouderenzorg en de geestelijke gezondheidszorg zijn goede afspraken gemaakt en pilots geïntroduceerd.

Die hebben bijvoorbeeld betrekking op valpreventie en dementiezorg in de regio Amstelland.

Zorg en Zekerheid heeft in 2019 weer invulling gegeven aan het verbeteren van de marktconformiteit van de zorgkosten in totaal en op verschillende onderdelen. Onze inspanning gericht op kwaliteit en doelmatigheid werpt zijn vruchten af. Met Horizontaal Toezicht konden we in 2019 nieuwe stappen zetten, samen met Alrijne Ziekenhuis en het LUMC.

Zorg en Zekerheid scoorde in 2019 tweemaal goed bij het onderzoek van de NZa naar de wachtlijstreductie. In de laatste meting kwamen onze zorgadviseurs zelfs als beste naar voren. Er is een goede samenwerking tussen zorgadvies en zorginkoop, het effect van de wachtlijstbemiddeling wordt structureel in kaart gebracht en de nazorg is goed. Een mooi compliment en voor onze verzekerden goed om te weten.

De zorginkoop liep in 2019 wat moeizamer dan in voorgaande jaren. Dit kwam door de lopende cao-onderhandelingen en de impact van de alsmaar stijgende kosten van dure geneesmiddelen. Deze nemen een groot gedeelte van de ruimte van het Hoofdlijnenakkoord in.

Uiteindelijk slaagden we er wederom in een divers aanbod van zorg in de buurt voor onze verzekerden in te kopen.

Verzekerdenstand

Zoals gezegd, had de wettelijke verlaging van de collectieve korting impact op de eindejaarscampagne. Hierdoor werd de brutopremie in een aantal gevallen lager. Desondanks verliep het overstapseizoen rustiger dan verwacht, zowel landelijk als bij Zorg en Zekerheid.

Via een gerichte campagne in de regio gaven we argumenten waarom mensen voor Zorg en Zekerheid kiezen: omdat we samenwerken met zorgverleners en de regio van A tot Z kennen. Omdat wij sportieve en gezonde initiatieven ondersteunen en onze zorgadviseurs net dat stapje extra zetten. Door deze zorgvuldige, gedifferentieerde benadering is de uitstroom van verzekerden beperkt gebleven. Net als in voorgaande jaren was deze lager dan het landelijk gemiddelde van 6,2%, namelijk 5,8% procent.

De verzekerdenstand in de regio is intact gebleven. Hiermee wordt de juiste keuze van ‘Focus op de regio’, een van de thema’s uit het nieuwe businessplan, bevestigd.

Gedurende het jaar 2019 werd een groei van verzekerden gerealiseerd, waarmee het bovengenoemde verlies bij de eindejaarscampagne is gecompenseerd: begin 2020 was het verzekerdenaantal 485.323 verzekerden, ten opzichte van 485.000 begin 2019. Hoewel de dienstverlening in 2019 geruime tijd onder druk stond, was de impact op de uitstroom gelukkig beperkt. Wij danken onze loyale klanten voor hun begrip. Naast het afscheid van twee grote collectiviteiten werden er in 2019 ook een nieuwe contracten gesloten.

De aanvullende verzekeringen werden in 2019 licht aangepast. Er was geen wijziging in onze productstructuur of productaanbod. Qua percentage bleef het aantal verzekerden met een aanvullende verzekering goed, al daalde het wel licht ten opzichte van 2018.

Interne organisatie

Het laatste deel van het OOT had betrekking op het Zorgkantoor en de divisie Control. Een groot deel van het jaar bleef de impact op onze dienstverlening merkbaar. Door het vertrek van een aantal medewerkers en het verlies van hun specifieke kennis ontstonden achterstanden. Dankzij de inzet van de gehele organisatie lukte het om de dienstverlening in het vierde kwartaal weer op orde te krijgen.

In 2019 mochten wij zo’n 150 nieuwe medewerkers verwelkomen. Dit zorgde voor een mooie integratie tussen nieuwe en langer werkende collega’s. Samen hebben wij gewerkt aan een nieuw Businessplan voor de periode 2020-2022. Het was een mooi traject, waarbij wij veel informatie hebben opgehaald bij collega’s en externe stakeholders. Het resultaat is een uitdagend Businessplan waar veel inspiratie van uitgaat. Wij hebben een strategische keuze gemaakt voor de regio en voor het thema ‘Positieve Gezondheid’. Dit komt terug in onze zorginkoop, onze dienstverlening en initiatieven.

De strategische keuze ‘Focus op de regio’ geeft aan dat Zorg en Zekerheid marktleider wil worden in de gemeentes in ons werkgebied. Daarom investeren wij in de samenwerking met gemeenten en met zorgaanbieders in de regio, waarbij Positieve Gezondheid centraal staat. Bij Positieve Gezondheid kijken we niet alleen naar de af- of aanwezigheid van ziekte. In plaats daarvan staat het vermogen van mensen om zelf met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan centraal. Wij kijken niet alleen naar de fysieke maar ook naar de mentale en sociale gezondheid van mensen. Daarom investeert Zorg en Zekerheid in projecten die mensen verbinden, sterker en socialer maken. Bijvoorbeeld gericht op voeding, beweging, ontspanning, op meedoen in de maatschappij of mentale gezondheid.

In 2019 voerde Zorg en Zekerheid het project Anders werken in. Een traject dat nog doorloopt in 2020. Na een grootschalige verbouwing van het pand in fases ontstonden overal flexibele werkplekken en verschillende ruimten voor nieuwe werkvormen. Ook kregen alle medewerkers een laptop. Het resultaat is veel samenwerken, inspiratie en enthousiasme over de afdelingsgrenzen heen.

De Digitale Veranderkalender liep ook in 2019 door, waarbij hard is gewerkt aan veel nieuwe projecten: de financiële pagina, de introductie van robots en chatbots en aanpassing van de website. Dit gaf veel overzicht en rust, voor medewerkers en verzekerden. In de tweede helft van 2019 werd gewerkt aan het verder borgen van de risicomanagement functie en de compliancefunctie binnen de organisatie. De afdeling GRC werd hierdoor apart gepositioneerd, rechtstreeks onder de Raad van Bestuur.

In het kader van de kwalitatieve verandering van de organisatie werd het leiderschapsprogramma uitgevoerd. Dit loopt nog door in 2020. Een aantal leidende principes werd bepaald, zoals meer aandacht voor feedback (het moedige gesprek) en de verantwoordelijkheid plaatsen waar de kennis zit. Er werd een heuse Summer school voor medewerkers georganiseerd. Hierbij lag de focus op het ontwikkelen van competenties en soft skills. Daarnaast gingen diverse divisies aan de slag met zelforganiserend werken.

Financieel

Het jaar 2019 werd afgesloten met een omzet van € 1.420 miljoen (exclusief Wlz) en een financieel resultaat van € 33,7 miljoen positief. Het technisch resultaat bedroeg € 4,2 miljoen negatief, en het niet technisch resultaat € 38,0 miljoen positief.

Het negatieve technische resultaat is veroorzaakt door een bijstelling op de vereveningsbijdragen van voorgaande jaren. Over het jaar 2019 zelf is het technisch resultaat positief. Hierbij was in de premie 2019 reeds een meer dan marktconforme afslag opgenomen van € 33 miljoen.

Zorg en Zekerheid heeft als een Onderlinge Waarborgmaatschappij zonder winstoogmerk, de strategie dat positieve resultaten worden teruggegeven in de premie. Gebaseerd op ons lange termijn kapitaalbeleid werd een bedrag van € 12,1 miljoen van de reserves teruggegeven via de premies voor 2020. Met deze teruggave uit de reserves geven wij inhoud aan ons uitgangspunt om grote premieschommelingen te voorkomen. De solvabiliteit was ultimo 2019 168% en voldeed daarmee ruimschoots aan de wettelijke vereisten en de interne gewenste solvabiliteit (tussen 130% en 150%). De kasstroom bedroeg in 2019 per saldo € 65 miljoen negatief. Hierdoor was er een afname aan liquide middelen van € 333 miljoen eind 2018 naar een eindsaldo van € 268 miljoen in 2019.

Vooruitblik

Tijdens het opstellen van dit jaarverslag is de wereldwijde Coronacrisis ontstaan. De onzekerheid over de impact van deze pandemie op de volksgezondheid en de economie is op dit moment enorm. Wij staan in feite nog aan het begin van de crisis waarvan de omvang nog niet bepaald kan worden. Het verdere verloop van de pandemie en de gevolgen zullen nog lang doorwerken.

Wij weten nu nog niet wanneer het virus zal uitdoven, of er een vaccin beschikbaar is en of er nieuwe uitbraken in de wereld zullen komen nadat de lockdowns worden opgeheven. Tevens is nog veel onbekend over de effectiviteit van de maatregelen van overheden en centrale banken en over mogelijke geopolitieke consequenties.

Inherent zijn er uiteraard ook majeure gevolgen voor Zorg en Zekerheid. Alle risico’s worden intern in kaart gebracht en wij sturen nadrukkelijk op het beheersen van deze unieke situatie. Er is een crisisteam in werking getreden dat dagelijks overleg voert, gericht op continuïteit van dienstverlening en veiligheid, welbevinden en effectiviteit van onze medewerkers. Alle financiële kengetallen en financiële risico’s worden nadrukkelijk gemonitord en geven daarmee voldoende input voor besluitvormingsprocessen. Daarnaast zijn wij zeer actief in landelijk en regionaal overleg om robuuste afspraken te maken in het zorgdomein.

Bij onze sturing hebben we oog voor de effecten op onze stakeholders en de actoren waarvan wij afhankelijk zijn:

• Het zorgveld: beschikbaarheid van zorg, betaalbaarheid van zorg en continuïteit van zorgaanbieders;

• Verzekerden: beschikbaarheid van zorg, inkomstenderving, betaalbaarheid van de premies;
• Medewerkers: gezondheid, werkomstandigheden;
• Overheid, toezichthouders en maatschappij: kunnen voldoen aan verplichtingen vanuit Wet- & Regelgeving (waaronder zorgplicht, rechtmatigheid van zorg);
• Strategische partners / uitbestedingen: continuïteit van cruciale dienstverlening;
• Financiële markten: omvang van belegd vermogen en mate van (il-)liquiditeit.

Door alle maatregelen die binnen Zorg en Zekerheid en landelijk worden getroffen, de robuuste financiële positie en de prudente risicobereidheid hebben wij er vertrouwen in dat wij deze crisis kunnen doorstaan, de noodzakelijke zorgverlening voor onze verzekerden geborgd is en de continuïteit van de organisatie niet in gevaar komt.

Voor 2020 zal de overheid geen grote pakketwijzigingen doorvoeren. Wel komt er voor de zomer een contourennota met verbeteringen voor de toekomst binnen en aan het zorgstelsel. Op dit moment vindt de consultatie hierover plaats.

Zorg en Zekerheid is 2020 voortvarend begonnen met een nieuw businessplan. Dit is uitgewerkt op basis van onze OGSM-methode. Naast Focus op de Regio en Positieve Gezondheid wordt ook gewerkt aan de integratie van de activiteiten van het Zorgkantoor en de activiteiten die voortvloeien vanuit de Zorgverzekeringswet. Verder blijven we werken aan de verbetering van onze dienstverlening naar een niveau dat hoger is dan voorheen.

In 2019 zijn wij gestart met de ontvlechting van de zorginkoop binnen VRZ. Voor de ontvlechting is zowel intern als extern een projectteam neergezet. Ook wordt het contractbeheer weer zelfstandig gedaan. Voor 2021 voert Zorg en Zekerheid de zorginkoop weer zelfstandig uit. We gaan dit traject met vertrouwen tegemoet, omdat Zorg en Zekerheid de zorginkoop in VRZ-verband ook al uitvoerde en vanwege het goede niveau van onze zorgkosten. Een aantal gezamenlijke werkzaamheden loopt nog door tot en met 2022, zoals de opbrengstverrekeningen.

2020 zal verder in het teken staan van de kwalitatieve verandering van de organisatie. Er blijft aandacht voor het leiderschapsprogramma, de verdere implementatie en begeleiding van de zelforganiserende teams en de laatste onderdelen van Anders werken.

Verder werken we aan onze digitalisering door onder meer het verbeteren van de website en de app omgeving, waardoor het percentage digitale klanten toeneemt.

Onze doelstelling op het gebied van de verzekerdenaantallen voor de campagne 2021 is gericht op gestage groei, met name in de regio. Op financieel gebied voorzien wij een jaar met een beperkt positief rendement en een stabiele solvabiliteit. De ontwikkeling van de omzet en het verzekeringstechnische resultaat is mede afhankelijk van te ontvangen vereveningsbijdrage van de instroom van verzekerden per 1 januari 2020, in combinatie met de realisatie van de verwachte zorgkosten. Verder is het resultaat afhankelijk van de beleggingen.

Leiden, 1 april 2020
Raad van Bestuur