Verslag Raad van Commissarissen

De raad telt op dit moment zes leden. Zij worden benoemd op voordracht van de RvC door de Ledenraad. De Nederlandsche Bank (DNB) dient zich voorafgaande aan de benoeming uit te spreken over de geschiktheid en betrouwbaarheid van de voorgedragen of te herbenoemen persoon. In die zin hebben de voorzitter en de leden de RvC deze governanceprocedures in zijn geheel doorlopen.

De RvC laat zich bij zijn werkzaamheden ondersteunen door twee commissies: de Audit Compliance en Risk Commissie (ACRC) en de Remuneratiecommissie (RC). In 2019 is de RvC zes keer bijeengekomen in een reguliere setting en één keer gedurende een heisessie waarbij uitgebreid is stilgestaan bij de relevante strategische thema’s. Daarnaast was de raad nauw betrokken bij vier vergaderingen van de Ledenraad en vond er afstemming plaats met de Ondernemingsraad.

Interne bedrijfsvoering

In zijn vergaderingen staat de RvC op gezette tijden stil bij de vraag of de organisatie de gedefinieerde risico’s in voldoende mate aantoonbaar beheerst. Jaarlijks buigt de raad zich in dat kader over de risicobereidheidsverklaring die ter goedkeuring wordt voorgelegd. Deze verklaring beschrijft de mate waarin Zorg en Zekerheid risico wil lopen bij het realiseren van haar doelstellingen binnen de risicogovernance, zoals vastgelegd in statuten en reglementen. Met de risicobereidheidsverklaring wordt de ruimte om te ondernemen vastgesteld. Binnen de door RvC vastgestelde risicobereidheid bepaalt de RvB de risico’s die worden genomen om de ondernemingsdoelstellingen te bereiken.

De doelstellingen van Zorg en Zekerheid zijn beschreven in het Businessplan. Voor de periode 2020 – 2022 heeft de organisatie een nieuw plan voorbereid dat door de RvC is vastgesteld. Leidraad voor deze planperiode is de heroriëntatie op de rol van de zorgverzekeraar bij de zorginkoop, die strookt met de huidige maatschappelijke ontwikkeling bij de visie op zorg.

De raad complimenteert de organisatie met de keuze voor het hanteren van het concept van Positieve Gezondheid. In dit concept wordt gezondheid niet meer gezien als de af- of aanwezigheid van ziekte, maar als het vermogen van mensen om met fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren.

In samenspraak met de RvC heeft de RvB gekozen voor een andere opzet van de risicobereidheidsverklaring. Dit houdt verband met het nieuwe Businessplan en de wens om het managen van risico’s te koppelen aan de strategische doelstellingen voor de komende planperiode en de risicosturing in de vorm van risicolimieten te relateren aan de solvabiliteitkapitaal vereiste (SKV). De RvC heeft groen licht gegeven voor deze nieuwe opzet, onder de aantekening dat ook het komende jaar de discussie over de vormgeving van de risicobereidheidsverklaring en de implementatie ervan met de RvB wordt voortgezet. Daarnaast is de RvC akkoord gegaan met vernieuwing van de reglementen voor de RvB, de RvC en de ACRC.

De organisatie legt in kwartaalrapportages op heldere en toegankelijke wijze verantwoording af over de bedrijfsvoering.

Naast de beheersing van de risico’s geven de rapportages inzicht in het verloop van de vastgestelde kritieke prestatie-indicatoren (kpi) als hulpmiddelen bij het volgen van de voortgang respectievelijk het bewaken van de bedrijfsdoelstellingen en de financiële uitkomsten daarvan. Gegeven het nieuwe Businessplan en de nieuwe opzet van de risicobereidheidsverklaring zal het komende jaar worden getoetst of deze rapportages in voldoende mate stroken met genoemde vernieuwingen. De ACRC is als eerste aan zet om deze toets uit te voeren en zal daarover rapporteren aan de voltallige RvC.

Op instigatie van DNB heeft de RvB zich nader beraden over de organisatorische vormgeving van de risicomanagementfunctie respectievelijk de compliancefunctie. In dat kader werd het zinvol geacht de afdeling Governance Risico en Compliance (GRC) in hiërarchische zin direct onder de RvB te plaatsen en niet langer als onderdeel van de divisie Control. De RvC was intensief betrokken bij de afwegingen rondom deze herstructurering en heeft ook in formele zin hiermee ingestemd. De raad gaat ervan uit dat dit de transparantie qua verantwoordelijkheden en bevoegdheden in de sturing op genoemde functies ten goede komt.

Naast bovengenoemde wijziging is in 2019 verdere voortgang geboekt met het lopende Organisatie Ontwikkelingstraject (OOT) om de marktconformiteit van de gehele organisatie voor de toekomst veilig te stellen. Als gevolg van het OOT zijn ingrijpende veranderingen in de organisatie doorgevoerd waarbij afscheid is genomen van een groot aantal collega’s en nieuwe medewerkers met andere deskundigheden zijn ingestroomd. De raad heeft geconstateerd dat de organisatie zorgvuldig is omgegaan met doorvoering van deze ingrijpende veranderingen en heeft daarbij aandacht gevraagd voor het feit dat de personeelswisselingen tevens aanleiding zijn geweest voor een teruggang in serviceniveau op bepaalde gebieden van de dienstverlening aan de verzekerden. Gelukkig was in het vierde kwartaal al sprake van een minder geprononceerd beeld op die terreinen en waren achterstanden weer ingelopen. De raad is de organisatie dank verschuldigd voor de inzet van alle betrokkenen in dit verband.

In de zomer van 2019 is besloten de gezamenlijke zorginkoop van ONVZ, Eno en Zorg en Zekerheid te beëindigen. Lange tijd werd ervan uitgegaan dat de gezamenlijke inkoop tot een comparatief voordeel zou leiden. De praktijk om deze samenwerking met consensus van de partners te operationaliseren, bleek weerbarstiger.

Dit had verband met de impact op de premie, de registratie van zorgkosten en het contractbeheer. De raad ondersteunt het besluit de gezamenlijke zorginkoop stop te zetten. Het jaar 2020 is het laatste jaar waarop nog gezamenlijk zal worden ingekocht.

Tegelijkertijd zal in operationele zin de ontvlechting van de zorginkoopactiviteiten worden doorgevoerd, opdat de zorginkoop voor het jaar 2021 zelfstandig kan worden uitgevoerd. De raad heeft nadrukkelijk aangegeven dat hij gelet op het strategisch belang van het geheel bij de genoemde ontvlechting als ook bij de implementatie van de zelfstandige inkoop actief betrokken wordt. Ook zal de raad de voortgang in de operationele sfeer op de voet blijven volgen. Overigens acht de raad het een goede zaak dat de zorgverzekeraars in VRZ-verband hun samenwerking op andere terreinen (lobby en het delen van ervaringen en kennis) blijven voortzetten.

Niet onvermeld mag blijven dat het jaar 2019 positief is afgesloten. De RvC heeft de jaarstukken over het desbetreffende jaar - voorzien van een goedkeurende verklaring van onze externe accountant Deloitte - goedgekeurd. Daarnaast heeft een afvaardiging van de raad het jaarlijkse gesprek met DNB gevoerd.

Premie en product

Elk jaar bespreekt de raad de voorstellen voor de producten en bijhorende premies voor het volgende verzekeringsjaar. Transparantie, voorspelbaarheid en uitlegbaarheid zijn belangrijke waarden die de raad hanteert bij de toetsing van het aanbod aan verzekeringen. In 2019 werd met name aandacht besteed aan de wettelijk vastgestelde verlaging van de maximale collectiviteitskorting binnen de basisverzekering van 10% naar 5%. Deze verlaging leidt de facto tot een verlaging van de brutopremie. De RvB heeft in dat verband de keuze gemaakt voor het onderbouwd herzien van kortingen. Herziening impliceert dan dat per doelgroep een afweging is gemaakt tussen minder korting versus een inschatting om zoveel mogelijk verlies van verzekerden te voorkomen. De RvC heeft zich achter een dergelijke gedifferentieerde aanpak voor 2020 geschaard. Voor de lange termijn zal afhankelijk van eventueel verder wettelijke bemoeienis een strategie moeten worden ontwikkeld, omdat Zorg en Zekerheid een bovengemiddeld aandeel collectief verzekerden kent en relatief weinig individueel verzekerden die geen korting ontvangen.

In de discussie over het premiebeleid voor 2019 stond evenals in vorige jaren de teruggave van de over-solvabiliteit centraal.

Zorg en Zekerheid is een Onderlinge Waarborgmaatschappij zonder winstoogmerk. In het Kapitaal- en premiebeleid, dat elk jaar door de raad vastgesteld wordt, is daarom het uitgangspunt dat de aanwezige reserves boven het gewenste niveau teruggegeven worden aan de verzekerden. Bij de teruggave in de premie over 2019 is een afweging gemaakt op basis van het belang van een concurrerende premie, een stabiele premie in structurele zin en een verantwoorde solvabiliteitspositie.

Zorg

De raad heeft met tevredenheid kennisgenomen van de initiatieven die Zorg en Zekerheid heeft ontwikkeld op specifieke zorgterreinen. Genoemd kunnen worden de versteviging van de positie van het Ziekenhuis Amstelland dat met het AUMC een samenwerkingsverband wist te sluiten. Hiermee wordt een meer optimale verdeling van zorg tussen deze ziekenhuizen bereikt. Dit was een van de bouwstenen voor het herstelplan van Ziekenhuis Amstelland. Verder heeft Zorg en Zekerheid zich faciliterend opgesteld bij het oplossen van de problemen rondom de spoedzorg in het LUMC. Te prijzen is eveneens dat convenanten zijn gesloten met verschillende gemeenten om de samenwerking met Zorg en Zekerheid te bevorderen op het gebied van de Zvw, Wlz en WMO.

Ook het centraal zetten van het thema kwetsbare ouderen en de inbreng van Zorg en Zekerheid als zorgkantoor in de regio Amstelland en de Meerlanden is vermeldenswaard.

Ontwikkeling RvC

Na voordracht van de raad en met instemming van de Ondernemingsraad en accordering door DNB is per 1 januari 2019 mevrouw Jeurissen-Kohn door de Ledenraad benoemd als opvolger van de heer Joustra.

Mevrouw Boonekamp heeft te kennen gegeven voor een volgende termijn beschikbaar te zijn. Met instemming van de Ledenraad en DNB is mevrouw Boonekamp herbenoemd als lid.

Het reglement van de RvC bevat de volgende bepaling: “De RvC evalueert eenmaal per jaar (in een aparte vergadering) zijn functioneren en doet dit eens in de 3 jaar onder onafhankelijke begeleiding.” Zowel in 2017 als 2018 heeft een zelfevaluatie plaatsgevonden. Voor 2019 zijn afspraken gemaakt met een externe begeleider om in het vroege voorjaar van 2020 de evaluatie te houden als onderdeel van een continue verbeterproces voor het functioneren van de RvC. Ook zijn in RvC-verband afspraken gemaakt over de aspecten relevant voor de beoordeling van de leden van de RvB en de in dat kader te houden functioneringsgesprekken.

In 2019 is er een thematische bijeenkomst specifiek voor de RvC gehouden in het kader van de permanente educatie. Deze bijeenkomst werd verzorgd door de sleutelfunctionarissen op het gebied van GRC en IA (Internal Audit). Voorts is er voor de leden van de RvC een workshop gehouden die was georganiseerd door de stuurgroep Beleggingen.

Audit Compliance en Risk Commissie (ACRC)

De ACRC ondersteunt de raad in de bespreking van en besluitvorming over onder andere financiële aangelegenheden, de bedrijfsvoering en het risicomanagement. De heer Woudstra brengt in de hoedanigheid van voorzitter van de ACRC in elke raadsvergadering verslag uit van de bevindingen van de commissie. In aanwezigheid van de RvB, de externe accountant en de managers van afdelingen Control, IA en GRC wordt in de commissie uitgebreid ingegaan op controleprogramma’s en de voortgang ervan. Andere terugkerende bespreekonderwerpen zijn de kwartaalrapportages, de risicobereidheids-verklaring, de ORSA (Own Risk and Solvency Assessment) en het Kapitaal- en premiebeleid. De raad is de ACRC dank verschuldigd voor haar inzet op genoemde terreinen en de inbreng daarvan richting de voltallige RvC.

Remuneratiecommissie (RC)

De Remuneratiecommissie heeft onder meer gesproken over het beloningsbeleid van de organisatie, de vlootschouw van de aanwezige capaciteiten en competenties binnen de organisatie en de beloning van de RvB. Daarnaast is de ontwikkeling in de wettelijke regulering van de topinkomens (WNT) en de audit op de WNT besproken.

Verder heeft de RC tijd ingeruimd om stil te staan bij de voortgang van het reeds lopende Organisatie Ontwikkeltraject (OOT) en de impact daarvan voor de organisatie als geheel. Nu dat project in een afrondende fase is beland, is getracht daarbij de balans op te maken en conclusies te trekken als uitkomsten van een voorlopige evaluatie.

Ledenraad, invloed van verzekerden

De Ledenraad is in de structuur van de Onderlinge Waarborg Maatschappij het hoogste orgaan van de organisatie. Statutair is de invloed van verzekerden op het beleid van de zorgverzekeraar geborgd in de Ledenraad. De Ledenraad bestaat uit ten minste 20 vertegenwoordigers van de verzekerde leden en vormt de algemene vergadering van de zorgverzekeraar. De Ledenraad benoemt de leden van de RvB en de RvC van de Onderlinge Waarborgmaatschappij. Voorts stelt de Ledenraad de begroting en de jaarrekening vast en bepaalt hij de premies en het verzekeringsaanbod richting de verzekerden. Als voorzitter van de Ledenraad fungeert de voorzitter van de RvC. Daarom is het onderdeel Ledenraad over het verslagjaar gevoegd onder dat van de Raad van Commissarissen.

Zorg en Zekerheid wil de ontwikkeling en uitvoering van haar beleid in dialoog met haar klanten en verzekerden tot stand brengen. In gesprek met klanten, maar ook met niet-klanten en stakeholders als gemeenten en zorgaanbieders, willen wij onze dienstverlening verder verbeteren. In de algemene vergaderingen die ten minste twee keer per jaar plaatsvinden, verantwoordt de RvB zich over het gevoerde beleid. Zo brengt hij in de jaarvergadering verslag uit over het afgelopen boekjaar en presenteert in de algemene vergadering de begroting van de organisatiekosten, het kapitaalbeleid, de premiestelling en het productplan voor het volgend jaar.

De Ledenraad is in 2019 vier maal bijeengeweest. In 2019 zijn tien nieuwe leden ingestroomd. Volgens het rooster van aftreden moest er in 2018 afscheid worden genomen van twaalf leden uit de Ledenraad. De nieuwe leden hebben in 2019 heel actief inbreng gegeven. Er ontstond een mooie integratie tussen nieuwe en oude leden. De nieuwe Ledenraad is daarmee een goede afspiegeling van ons verzekerdenbestand en is afkomstig uit ons gehele werkgebied.

Onderwerpen die in 2019 behandeld zijn:

• Er is input gegeven voor het nieuwe Businessplan. Daarnaast is de voortgang besproken.
• De Ledenraad heeft een presentatie gekregen over fraudebeleid van de organisatie, een belangrijk item, en over Verhaalszaken.
• Uitvoerig is gesproken over de ziekenhuisproblematiek: de voortgang binnen Ziekenhuis Amstelland, het LUMC en het beleid en acties van Zorg en Zekerheid.
• De zorginkoop 2020 van het Zorgkantoor
• Er is een toelichting en rondleiding gegeven rondom Anders Werken bij Zorg en Zekerheid
• De herbenoeming van RvC-lid mevrouw Boonekamp
• Het wetsvoorstel invloed verzekerden

Naast de geformaliseerde invloed van de verzekerden op het beleid van de organisatie worden verzekerden op tal van andere momenten uitgenodigd hun ervaringen en opvattingen over het gevoerde beleid en wijze van uitvoering kenbaar te maken. Dit kan door deel te nemen aan ons klantenpanel, feedback te geven op de website of op uitnodiging het debat aan te gaan over relevante issues of mee te denken over nieuwe vormen van diensten en producten.

Op het terrein van de zorginkoop en de uitvoering van de Wlz is de invloed van de burger als verzekerde en/of zorggebruiker geborgd door de actieve inbreng van het georganiseerd patiënten- en cliëntenbelang. Het zorgkantoor overlegt periodiek met de patiënten- en cliëntenvertegenwoordigers van de grotere zorginstellingen. Ook wordt gedacht een Jongerenpanel in te richten. In 2019 hebben in totaal zo’n 94.000 verzekerden hun inbreng met Zorg en Zekerheid op enigerlei wijze gedeeld. De RvC ondersteunt dergelijke initiatieven van harte.

Slot

Het jaar 2019 was een bewogen en intensief jaar voor Zorg en Zekerheid als geheel. Tal van problemen in de operationele sfeer heeft men het hoofd geboden. De RvB en de RvC hebben hun constructieve dialoog verder verdiept, risico’s beoordeeld en uitdagingen opgepakt. Het succes van strategische keuzes heeft zich vertaald in het nieuwe Businessplan voor de komende planperiode. Het belang van zorg voor leden, zeker in het eigen werkgebied, is evident en verdient het om transparant en uitgebreid te worden gepresenteerd.

De RvC wil de RvB en alle medewerkers van Zorg en Zekerheid dankzeggen voor hun grote inzet in het jaar 2019 en hen veel succes wensen bij het realiseren van alle ambities in 2020 en volgende jaren. De RvC is verheugd over de wijze waarop de grotendeels vernieuwde Ledenraad zijn rol oppakt en vertrouwt erop dat de bestaande, goede relatie zich verder zal ontwikkelen. Ook waardeert de raad de open wijze waarop de Ondernemingsraad inzichten deelt met de RvC. Daarvoor aan alle betrokkenen onze dank.

Leiden, 1 april 2020
Raad van Commissarissen